Je hebt het vast wel eens iemand horen zeggen en wellicht ook wel zelf gezien, kinderen kopiëren alles!
Van taalgebruik tot de manier waarop je beweegt, kinderen zien en horen alles. Ze leren hoe de wereld werkt door te observeren en vervolgens te imiteren. Het is dan ook ontzettend belangrijk dat je als ouder bewust bent van je eigen gedrag.
Als ouder weet je dat je altijd moet letten op wat je zegt en hoe je op situaties reageert, maar wist je ook dat je niet altijd bewust invloed hebt op hoe een kind zich ontwikkelt? Een trauma dat jij zelf vroeger meegemaakt hebt kan bijvoorbeeld ook heel veel invloed hebben. Dit fenomeen heet transgenerationeel trauma.
Wat is transgenerationeel trauma?
Transgenerationeel trauma ontstaat wanneer een ouder die een of meerdere traumatische ervaringen heeft meegemaakt dit doorgeeft aan de volgende generatie. Dit gebeurt vrijwel altijd onbewust en een kind kan ondanks dat het zelf het trauma niet ervaren heeft toch de symptomen ervaren.
We horen je denken, hoe dan? Het werkt als volgt; wanneer jij als ouder een traumatische ervaring meemaakt (bijvoorbeeld mishandeling) kan dit invloed hebben op de keuzes die je maakt tijdens het ouderschap. Hierdoor kan namelijk de hechting tussen jou en je kind verstoord raken.
Misschien kan je door het trauma minder goed in bepaalde emotionele behoeftes van je kind voorzien. Trauma heeft namelijk ontzettend veel invloed op je emoties en je gedrag, en laten kinderen nou net dat gedrag ook meteen oppikken en imiteren.
Laten we een concreet voorbeeld nemen. Stel voor dat je als ouder bang bent om alleen gelaten te worden. Jouw eigen gevoel komt voort uit het feit dat je eigen ouders vroeger veel weg waren. Hierdoor ben je erg beschermend naar je kind toe en laat je je kind bijna nooit alleen. Door te handelen vanuit deze angst geef je je kind wellicht niet genoeg ruimte om zijn zelfstandigheid en zelfverzekerdheid optimaal te kunnen ontwikkelen. Je kind ervaart alleen zijn als iets angstigs, net als jij. Dit kan op latere leeftijd grote gevolgen met zich meebrengen. Je geeft dus een gevoel en bepaald gedrag dat vanuit een trauma is ontstaan door aan je kind en dit kan al tijdens de (vroege) zwangerschap een imprint nalaten.
Hoe zorg je ervoor dat je trauma niet doorgeeft aan je kind?
Natuurlijk wil je nu weten hoe je het doorgeven van trauma aan je kind kan voorkomen. Het allerbelangrijkste is dat je in de eerste instantie herkent dat je zelf last hebt van een trauma. Hier hoeven niet altijd hele heftige gebeurtenissen aan ten grondslag te liggen. Een kleine pesterij op de basisschool, het vallen van je fiets of rouw, zijn allemaal vormen van trauma, oftewel alle ervaringen waar onverwerkte emoties bij komen kijken.
Check dus goed in bij jezelf of jij ergens ‘last’ van hebt. Een aantal symptomen van trauma kunnen zijn:
- Ontkennen
- Isoleren
- Het gebruiken van (verdovende) middelen
- Gebrek aan zelfvertrouwen
- Het ervaren van veel woede en frustratie
- Het ervaren van veel angst
- Moeite hebben met het vertrouwen van andere mensen
- Extra alert zijn op eventuele bedreigingen
- Het ervaren van verlatingsangst
- Het ervaren van nachtmerries
Denk je dat je last hebt van een trauma? Zoek dan altijd hulp die past bij jou. Bijvoorbeeld een psycholoog die gespecialiseerd is in traumaverwerking, kan je inzicht geven en je helpen een gezonde manier te vinden om met je trauma om te gaan en het een plekje te geven. Hierdoor is de kans dat je een trauma doorgeeft aan je kind vele malen kleiner.